De Wet excessief lenen verbonden personen is een belangrijke fiscale maatregel in Nederland die is ingevoerd om het lenen van grote bedragen bij de eigen vennootschap door Directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) en hun partners aan te pakken. Vanaf 1 januari 2023 geldt een drempel van 700.000 euro voor deze leningen, waarbij de gezamenlijke schulden van de DGA en diens partner meetellen. Het doel is om lenen boven dit bedrag fiscaal minder aantrekkelijk te maken en zo een ongewenste fiscale afrekening te voorkomen.
Op deze pagina duiken we dieper in de precieze invulling van deze wet, welke leningen meetellen en wat de maximale leenbedragen zijn. We bespreken de fiscale gevolgen bij overschrijding van de limiet, hoe de wet in de praktijk werkt vanaf 2023/2024, en welke strategieën u kunt toepassen om aan de regels te voldoen. Ook beantwoorden we veelgestelde vragen en kijken we naar de impact op het opnemen van overwaarde of het extra aflossen van persoonlijke leningen.
De wet excessief lenen verbonden personen houdt in dat leningen van een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en diens verbonden personen bij de eigen vennootschap boven een drempel van 700.000 euro fiscaal zwaarder worden belast. Vanaf 1 januari 2023 zijn alle leningen aan de DGA, de fiscaal partner, en zelfs bloed- en aanverwanten in rechte lijn (zoals kinderen) gezamenlijk, relevant voor deze drempel, inclusief indirecte schulden. Het belangrijkste doel van de wet excessief lenen verbonden personen is om te voorkomen dat er een economische dubbele heffing ontstaat bij excessief lenen. Alle type leningen tellen mee, met één belangrijke uitzondering: een lening die kwalificeert als een eigenwoningschuld (bijvoorbeeld een hypotheek voor de eigen woning) valt niet onder deze regeling. Jaarlijks, per 31 december, wordt gecontroleerd of de leenlimiet is overschreden, waarna over het bedrag boven de drempel belasting wordt geheven.
Onder de wet excessief lenen verbonden personen vallen over het algemeen alle financiële schulden die een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en diens verbonden personen, zoals een zoon, aangaan bij de eigen vennootschap. Belangrijke uitzonderingen zijn echter de eigenwoningschuld, schulden die al eerder fiscaal zijn belast als fictief regulier voordeel, en leningen bij een bank waarbij de vennootschap enkel garant staat voor gunstigere voorwaarden. De volgende secties zullen dieper ingaan op de specifieke categorieën van leningen die meetellen en de gedetailleerde uitzonderingen binnen deze regelgeving.
Leningen tussen een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en de eigen Besloten Vennootschap (BV) betreffen schulden die de DGA of diens verbonden personen aangaan bij het eigen bedrijf. Historisch werden deze leningen veelal gebruikt voor privédoeleinden, zoals de financiering van privébezittingen of investeringen buiten de bedrijfsvoering, vaak zonder directe fiscale gevolgen op het moment van lenen. Met de invoering van de wet excessief lenen verbonden personen is deze dynamiek fundamenteel veranderd. De wet creëert een duidelijke grens en legt een focus op het beperken van deze schulden om te voorkomen dat de BV als een onbelaste privébank fungeert.
Naast de directe leningen van de eigen BV aan de Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en diens directe familie, omvat de wet excessief lenen verbonden personen ook minder voor de hand liggende constructies, met name indirecte schulden. Dit zijn leningen waarbij de BV geld uitleent aan een andere vennootschap of entiteit, met als uiteindelijk doel dat dit bedrag (of een deel daarvan) bij de DGA of een verbonden persoon terechtkomt voor privédoeleinden. Denk hierbij aan situaties waarbij de BV een lening verstrekt aan bijvoorbeeld een dochteronderneming, die op haar beurt datzelfde bedrag of een deel daarvan doorleent aan de DGA. Het is cruciaal om ook deze indirecte constructies te herkennen, omdat ze evenzeer meetellen voor de drempel van 700.000 euro, om te voorkomen dat de DGA de regels omzeilt door middel van complexe leenstructuren.
Volgens de wet excessief lenen verbonden personen is de maximale drempel voor leningen van Directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) en hun verbonden personen bij de eigen vennootschap 700.000 euro. Dit bedrag is een vastgesteld fiscaal plafond dat geldt vanaf 1 januari 2023 en omvat de gezamenlijke schulden van de DGA, diens partner, en bloed- en aanverwanten in rechte lijn, inclusief indirecte leningen. Een belangrijke uitzondering op deze drempel is een lening die kwalificeert als een eigenwoningschuld, zoals een hypotheek voor de eigen woning. Bij overschrijding van deze 700.000 euro drempel wordt het bedrag dat daarboven uitkomt fiscaal belast, en jaarlijks per 31 december gecontroleerd. Deze wet introduceert een specifieke, vaste grens voor fiscale doeleinden, die losstaat van de persoonlijke leencapaciteit die kredietverstrekkers doorgaans hanteren op basis van inkomen en vaste lasten.
Bij overschrijding van de leenlimiet van 700.000 euro onder de wet excessief lenen verbonden personen wordt het excessieve bedrag belast als fictief regulier voordeel in Box 2 van de inkomstenbelasting. Deze belastingheffing, die vergelijkbaar is met een dividenduitkering, dient ter preventie van belastinguitstel, maar het is cruciaal te beseffen dat de schuld zelf blijft bestaan ondanks deze fiscale afrekening. De precieze details van deze belastingheffing en de invloed ervan op uw financiële situatie worden verder toegelicht in de volgende secties.
Bij excessief lenen onder de wet excessief lenen verbonden personen wordt het bedrag dat boven de drempel van 700.000 euro uitkomt, fiscaal behandeld als een fictief regulier voordeel, oftewel een ‘bijtelling’, waarover inkomstenbelasting in Box 2 wordt geheven. Dit betekent dat u als belastingplichtige hierover belasting betaalt, vergelijkbaar met een dividenduitkering, tegen het geldende Box 2-tarief van 26,9 procent (vanaf 2023). Belangrijk is dat deze fiscale afrekening jaarlijks plaatsvindt, met een controle op 31 december, en de onderliggende schuld bij de eigen vennootschap blijft bestaan, ondanks de betaalde belasting. Als u in een volgend jaar besluit om verder te lenen en daarmee de reeds belaste drempel opnieuw overschrijdt, wordt alleen over het nieuw geleende bedrag dat de grens overschrijdt, opnieuw belasting geheven.
De wet excessief lenen verbonden personen beïnvloedt de inkomstenbelasting van de Directeur-grootaandeelhouder (DGA) direct, terwijl de invloed op de vennootschapsbelasting van de eigen Besloten Vennootschap (BV) indirect is. Wanneer een lening van de BV aan de DGA de drempel van 700.000 euro overschrijdt, wordt het bedrag daarboven bij de DGA als een fictief regulier voordeel in Box 2 van de inkomstenbelasting belast. Deze belastingheffing bij de DGA, vergelijkbaar met een dividenduitkering, heeft geen directe verlaging van de belastbare winst voor de BV tot gevolg; de BV kan deze ‘fictieve’ uitkering namelijk niet als aftrekbare kosten opvoeren. De vennootschapsbelasting, ook wel winstbelasting genoemd, wordt door de BV betaald over haar eigen belastbare winst, met tarieven die vanaf 2023 oplopen van 19% tot € 200.000 en 25,8% daarboven. De BV blijft dus vennootschapsbelasting betalen over haar winst, inclusief de rente die zij ontvangt op de lening aan de DGA. De DGA betaalt de inkomstenbelasting over het excessieve deel, maar de onderliggende schuld aan de BV blijft bestaan.
Vanaf 1 januari 2023 werkt de wet excessief lenen verbonden personen in de praktijk zo dat leningen van een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) bij de eigen BV boven de 700.000 euro fiscaal minder aantrekkelijk zijn. De eerste keer dat de leenlimiet werd gecontroleerd was op 31 december 2023, waarna jaarlijks wordt bekeken of de totale schuld de drempel overschrijdt en er belastingheffing in Box 2 volgt. Hoe de regels precies worden toegepast, wat de verplichtingen zijn en welke strategieën u kunt gebruiken voor naleving, wordt dieper behandeld in de volgende secties.
De wet excessief lenen verbonden personen is specifiek vormgegeven rondom het kalenderjaar om de fiscale controle en naleving te stroomlijnen. Dit betekent dat uw totale schuldpositie aan de eigen vennootschap jaarlijks, op een vast moment, namelijk 31 december, wordt beoordeeld tegen de vastgestelde drempel van 700.000 euro. Deze periodieke toepassing benadrukt het belang van continue monitoring van uw leningen gedurende het hele jaar, zodat u tijdig actie kunt ondernemen om een ongewenste belastingheffing in Box 2 te voorkomen. Het stelt DGA’s in staat om proactief hun leengedrag en aflossingsschema’s af te stemmen op deze jaarlijkse meetmomenten, wat essentieel is voor een gezonde financiële planning binnen de kaders van de wet excessief lenen verbonden personen.
Als Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en Besloten Vennootschap (BV) heeft u verschillende belangrijke verplichtingen om een gezonde financiële relatie te waarborgen en aan de fiscale wetgeving te voldoen. Een kernverplichting voor de DGA is het jaarlijks uitkeren van een gebruikelijk loon uit de eigen BV, dat vanaf 2023 minimaal € 51.000,- per jaar bedraagt, tenzij u aantoont dat een lager bedrag de groei van de BV niet belemmert. Deze regel geldt voor iedere BV waarin de DGA of diens partner een aanmerkelijk belang heeft en er werkzaamheden worden verricht. Bovendien is de DGA verplicht om te voldoen aan de wet excessief lenen verbonden personen door de leningen bij de eigen BV binnen de gestelde limieten te houden.
Naast de salarisverplichting zijn er cruciale administratieve en juridische eisen: alle rechtshandelingen tussen de DGA en de eigen BV moeten schriftelijk worden vastgelegd, inclusief duidelijke afspraken en zakelijke rentes bij een rekening-courantverhouding van meer dan €17.500. Om boetes te voorkomen, is het eveneens essentieel om zakelijke en privé-uitgaven strikt gescheiden te houden. De BV, zelfs met één DGA als werknemer, is verder verantwoordelijk voor het correct indienen van de aangifte loonheffingen. Tot slot is het van belang dat DGA’s zich bewust zijn van hun positie ten aanzien van sociale verzekeringsplichten, aangezien dit per situatie kan verschillen.
Naleving van de wet excessief lenen verbonden personen vraagt om proactief leningbeheer, herstructurering en zorgvuldige documentatie, wat van fundamenteel belang is voor het voorkomen van fiscale sancties, boetes en reputatieschade. Belastingplichtigen dragen hierin een duidelijke verantwoordelijkheid om te zorgen dat hun leningen binnen de wettelijke kaders blijven. De specifieke stappen en adviezen hiervoor worden in de onderstaande secties verder toegelicht.
Door leningen strategisch te herstructureren, kunnen Directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) actief voorkomen dat hun schulden bij de eigen vennootschap de drempel van 700.000 euro overschrijden, zoals vastgesteld in de wet excessief lenen verbonden personen. Deze maatregel heeft een preventieve werking en moedigt aanmerkelijkbelanghouders aan om hun schulden onder het vastgestelde maximumbedrag te houden. Herstructurering kan inhouden dat u meerdere bestaande leningen samenvoegt tot één nieuwe lening, vaak tegen gunstigere voorwaarden en met een beter overzicht. Ook kunt u bestaande leningen herfinancieren om een lagere rente of een passender aflosschema te krijgen. Het actief aflossen van leningen, bijvoorbeeld door extra tussentijdse aflossingen, is eveneens een effectieve strategie om de totale schuld te verminderen en zo onnodige belastingheffing in Box 2 te voorkomen.
Voor een succesvolle fiscale controle is gedegen documentatie en bewijsvoering van uw financiële administratie absoluut noodzakelijk, vooral in het kader van de wet excessief lenen verbonden personen. De Belastingdienst maakt bij controles steeds vaker gebruik van geautomatiseerde systemen, algoritmen en steekproeven om te controleren of de fiscale wet- en regelgeving juist is toegepast en of alle transacties correct zijn verantwoord. Zonder sluitende bewijsstukken kan de Belastingdienst uitgaan van aannames, met mogelijke belastingaanslagen of zelfs boetes tot gevolg; de bewijslast ligt immers bij de belastingplichtige. Het is daarom van cruciaal belang dat alle leningen, aflossingen en rentebetalingen onder de wet excessief lenen, inclusief eventuele eigenwoningschulden die zijn uitgezonderd, eenduidig zijn vastgelegd en te onderbouwen zijn met objectief controleerbare brondocumenten. Uw financiële administratie, inclusief facturen en bankafschriften, moet in Nederland minimaal zeven jaar bewaard blijven en te allen tijde snel en gemakkelijk kunnen worden gepresenteerd tijdens een controle.
Een lening wordt als excessief beschouwd wanneer het totale uitstaande saldo van schulden van een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) en diens verbonden personen aan de eigen vennootschap op 31 december van een kalenderjaar de grens van 700.000 euro overschrijdt. De wet excessief lenen verbonden personen richt zich op dit moment op de som van alle leningen, met uitzondering van leningen die kwalificeren als een eigenwoningschuld. Het “excessieve” deel is dan het bedrag dat boven deze drempel uitkomt.
Om belastingboetes onder de wet excessief lenen verbonden personen te vermijden, past u uw lening bij de eigen BV aan door het uitstaande bedrag proactief te verlagen tot onder de 700.000 euro drempel, die jaarlijks op 31 december wordt gecontroleerd. De meest directe aanpassing is versneld aflossen op de lening. Hierbij is het relevant dat voor DGA-leningen bij de eigen BV doorgaans geen boetes gelden voor vervroegde aflossing, in tegenstelling tot sommige commerciële persoonlijke leningen waar dergelijke boetes wel van toepassing kunnen zijn. Daarnaast kunt u de leningsovereenkomst formeel herzien, bijvoorbeeld door een strenger en contractueel vastgelegd aflossingsschema af te spreken, of een deel van de schuld om te zetten in informeel kapitaal of een dividenduitkering – waarbij u wel de fiscale gevolgen van een dividenduitkering in Box 2 in acht moet nemen. Het tijdig uitvoeren en zorgvuldig documenteren van deze aanpassingen is cruciaal om ongewenste belastingheffing te voorkomen.
Niet-naleving van de wet excessief lenen verbonden personen kan leiden tot diverse ongewenste gevolgen, zowel fiscaal als juridisch. Zoals eerder genoemd, wordt het bedrag boven de drempel van 700.000 euro belast als fictief regulier voordeel in Box 2 van de inkomstenbelasting, waarover u 26,9 procent belasting betaalt. Echter, de impact gaat verder. Naast deze belastingheffing kunnen bij ernstige overtredingen of het niet nakomen van verplichtingen jegens de Belastingdienst ook hoge boetes worden opgelegd, waaronder zelfs een vergrijpboete in geval van opzet of grove schuld. Een cruciaal, en vaak over het hoofd gezien, gevolg is de persoonlijke aansprakelijkheid van de DGA als de DGA zijn verplichtingen richting de Belastingdienst niet nakomt, kan dit leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid voor schulden van de BV. Bovendien kunnen niet-nalevingen in uitzonderlijke gevallen van ernstig misbruik of fraude resulteren in strafrechtelijke vervolging en aanzienlijke reputatieschade voor zowel de DGA als de vennootschap. Het is van groot belang te onthouden dat de onderliggende schuld aan de BV blijft bestaan, ook nadat de belasting is betaald, wat de financiële druk doorwerkt.
Voor officiële informatie en de meest recente updates over de wet excessief lenen verbonden personen kunt u zich richten tot diverse betrouwbare overheidsbronnen. Het centrale startpunt voor uitleg en nieuws over wetten en regelgeving van alle ministeries in Nederland is Rijksoverheid.nl. Hier vindt u algemene informatie en de achtergronden van de wet.
Voor de exacte, formele tekst van de wet en andere juridisch bindende publicaties van de overheid is de website Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl) de aangewezen plek. Daarnaast biedt Business.gov.nl (voor ondernemers) een overzicht van relevante aankomende wetswijzigingen en regelgeving, terwijl de Kamer van Koophandel (KvK) praktische uitleg verstrekt over gewijzigde wet- en regelgeving, wat helpt de betekenis van de wet excessief lenen verbonden personen in de dagelijkse praktijk te begrijpen.
Wanneer u overweegt om overwaarde op te nemen of een persoonlijke lening af te sluiten, is het cruciaal om de context van de wet excessief lenen verbonden personen te begrijpen. Het opnemen van overwaarde, wat betekent het “liquide maken van een deel van de woningwaarde bovenop de hypotheekschuld”, valt in de meeste gevallen buiten de reikwijdte van de wet, aangezien leningen die kwalificeren als een eigenwoningschuld (bijvoorbeeld een hypotheek voor de eigen woning) expliciet zijn uitgezonderd van de drempel van 700.000 euro. Dit geldt bijvoorbeeld wanneer u een hypotheek verhoogt of een tweede hypotheek afsluit voor woningverbetering of de aankoop van een nieuwe eigen woning. Als een Directeur-grootaandeelhouder (DGA) echter overwaarde opneemt via een lening uit de eigen BV voor consumptieve doeleinden die niet kwalificeren als eigenwoningschuld, zal dit bedrag wel meetellen voor de excessief lenen regeling.
Een persoonlijke lening die wordt afgesloten bij een externe kredietverstrekker (een reguliere bank, niet de eigen BV) heeft doorgaans geen directe invloed op de drempel van de wet excessief lenen verbonden personen. Deze leningen, zoals een persoonlijke lening waarbij een persoon die een persoonlijke lening afsluit voor “15.000 euro” over een “looptijd van 60 maanden” een “maandbedrag van 230 euro” betaalt en een totaalbedrag van “18.120 euro”, bieden financiële flexibiliteit zonder de fiscale consequenties van een lening uit de eigen BV. Veel persoonlijke leningen bieden bovendien de mogelijkheid om “boetevrij extra aflossen”, wat de schuld sneller kan verminderen. Deze externe financieringsmogelijkheden kunnen voor DGA’s en verbonden personen een verstandig alternatief zijn om de gestelde leenlimiet van 700.000 euro niet te overschrijden.
Wanneer u een persoonlijke lening extra aflost bij een externe kredietverstrekker, heeft dit geen directe invloed op de drempel van de wet excessief lenen verbonden personen, omdat dergelijke externe leningen niet meetellen voor de 700.000 euro limiet die geldt voor leningen bij de eigen BV. De voornaamste voordelen van extra aflossen op een persoonlijke lening zijn dat u de looptijd verkort en de totale rentekosten verlaagt; zo betaalt een persoon die bijvoorbeeld 15.000 euro leent over 60 maanden met een totaalbedrag van 18.120 euro, duidelijk minder rente door vroegtijdige aflossingen. Hoewel de meeste persoonlijke leningen boetevrij extra aflossen toestaan, is het altijd verstandig de specifieke voorwaarden van uw leningovereenkomst te controleren, aangezien een klein aantal kredietverstrekkers hiervoor wel kosten in rekening kan brengen. Het vrijspelen van maandelijks budget door sneller een persoonlijke lening af te lossen, kan indirect wel bijdragen aan een gezondere financiële positie voor de DGA, waardoor er meer financiële ruimte ontstaat om eventuele verbonden leningen bij de eigen BV te beheren of te verminderen, en zo beter binnen de kaders van de wet excessief lenen verbonden personen te blijven.
Wanneer u overwaarde van uw huis wilt opnemen, wat het verschil is tussen de marktwaarde van uw woning en de resterende hypotheekschuld, is de relatie met de wet excessief lenen verbonden personen van groot belang. Overwaarde opnemen gebeurt vaak door het verhogen van de bestaande hypotheek of het afsluiten van een tweede hypotheek. De kern van de zaak is het doel van de lening. Als de lening uit de eigen Besloten Vennootschap (BV) kwalificeert als een eigenwoningschuld – bijvoorbeeld voor woningverbetering zoals het vervangen van een dak of de aankoop van een andere eigen woning – dan telt dit bedrag niet mee voor de 700.000 euro drempel van de wet excessief lenen verbonden personen. Echter, als u overwaarde uit uw BV leent voor consumptieve doeleinden, zoals een wereldreis, de studie van uw kinderen, of het aflossen van een persoonlijke lening, dan wordt dit bedrag wel meegerekend. Het is dus cruciaal om het doel en de herkomst van de overwaarde-lening goed te bepalen om onverwachte fiscale gevolgen te voorkomen.
Lening.nl is uw betrouwbare partner bij leningen en wetgeving omdat wij als onafhankelijke kredietbemiddelaar onder strikt toezicht staan van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Met een geldige Wft-vergunning zijn wij verplicht om elke leningaanvraag zorgvuldig te beoordelen op verantwoord lenen, wat u beschermt tegen financiële risico’s. Ons team combineert geavanceerde technologie met diepgaande financiële expertise om u een 100% onafhankelijke vergelijking van diverse soorten leningen te bieden. Dit stelt ons in staat om niet alleen de meest geschikte opties voor uw persoonlijke situatie te vinden, maar u ook te adviseren over de implicaties van complexe regelgeving zoals de wet excessief lenen verbonden personen, zodat u altijd binnen de wettelijke kaders blijft.
Onze expertise bij Lening.nl omvat een breed scala aan diensten en advies om u te helpen bij al uw leenbehoeften. Wij bieden persoonlijke begeleiding, van het lening berekenen van uw leenmogelijkheden tot het lening oversluiten van bestaande leningen, en zorgen ervoor dat u een weloverwogen en passende keuze maakt. Als leningadviseur adviseren we om altijd de kosten en voorwaarden lening van verschillende aanbieders te vergelijken en te controleren of vervroegd aflossen mogelijk is, zodat u de meest interessante lening oplossing vindt. We helpen u niet alleen met persoonlijke leningen, maar ook met het opzetten van een veilig en verantwoord geld lenen traject, inclusief het adviseren over de juiste leenvorm en looptijd. Bovendien bieden wij deskundig advies om te navigeren binnen complexe fiscale regels, zoals de wet excessief lenen verbonden personen, zodat u altijd binnen de wettelijke kaders blijft.
Lening.nl helpt u bij het vergelijken en aanvragen van leningen binnen wettelijke kaders door een objectieve lening vergelijking aan te bieden die naadloos aansluit bij uw persoonlijke situatie. U vult hiervoor eenvoudig uw leendoel, gewenste leenbedrag en looptijd in, waarna wij een overzicht tonen van meer dan 45 beschikbare leningen die passen bij uw specifieke wensen. De voordeligste lening met de laagste rente staat daarbij altijd bovenaan, zodat u direct de meest interessante opties ziet. Ons vergelijkingsproces biedt ook praktische ondersteuning bij het aanvragen van offertes, waarbij we vaak een acceptatiecontrole en goedkeuring binnen één werkdag mogelijk maken. Door deze gestructureerde aanpak en onze deskundigheid in complexe regelgeving, zoals de wet excessief lenen verbonden personen, zorgen wij ervoor dat u een weloverwogen en verantwoorde lening kiest die volledig voldoet aan de geldende wettelijke eisen, en u zo ongewenste fiscale gevolgen voorkomt.