Het afsluiten van een lening is een financiëe handeling die fiscale gevolgen kan hebben. Dat is niet altijd zo, maar het kan wel. De mogelijke fiscale gevolgen zijn:
Een consumptief krediet zoals een persoonlijke lening of een doorlopend krediet valt voor de belastingen in beginsel in box 3. Dat is de belastingbox waarin belasting wordt geheven over vermogen. Nu is een lening geen bezitting, het is een schuld. Een lening verlaagt dus je vermogen in box 3, met als effect dat je minder belasting betaalt over je vermogen.
Dit heeft lang niet voor iedereen gevolgen. Om minder belasting te betalen in box 3 moet je er allereerst wel belasting betalen. Minder dan nul kan immers niet. Je betaalt pas belasting in box 3 (vermogensrendementsheffing) als je in 2022 meer vermogen hebt dan het vrijgestelde bedrag van € 50.650 per persoon (€ 50.000 in 2021 / € 30.846 in 2020). Voor partners geldt dit dus pas bij het dubbele bedrag. Is de totale waarde van jouw spaargeld, beleggingen etc. minder dan dat, dan betaal je al geen belasting in box 3.
Zit je wel boven de vrijstelling, dan kan een lening dus zorgen voor een verlaging van de te betalen belasting. Hierbij moet de lening wel boven de schuldendrempel uitkomen (€ 3.200 in 2022). Die drempel is om te voorkomen dat iedere roodstand op een betaalrekening voor fiscaal gedoe zorgt.
In sommige situaties is de rente die je over een lening betaalt fiscaal aftrekbaar via de hypotheekrenteaftrek. Dat kan alleen als de lening voldoet aan bepaalde voorwaarden. De eerste voorwaarde is dat het geleende geld is uitgegeven aan de aankoop, het onderhoud of de verbetering van een eigen woning. Een lening voor een verbouwing bijvoorbeeld. Of voor een nieuwe keuken. Of voor een dakkapel. Bij deze bestedingsdoelen valt de lening onder de eigenwoningschuld, daarvoor is het niet nodig dat het een hypotheek is.
De tweede voorwaarde voor hypotheekrenteaftrek is dat de lening in maximaal 30 jaar ten minste annuïtair wordt afgelost, volgens een vastgesteld schema. Een doorlopend krediet voldoet niet aan die voorwaarde. Een persoonlijke lening wel.
Heb je dus een persoonlijke lening afgesloten voor verbouwing van je eigen huis, dan is de rente over die lening fiscaal aftrekbaar. De lening valt dan in box 1 in plaats van in box 3.
Als je gaat verbouwen en daarvoor geld wilt lenen, is het verstandig om na te gaan wat goedkoper is: hypotheek verhogen of een persoonlijke lening afsluiten. Bij het verhogen van een hypotheek komen allerlei kosten kijken. Die zijn bij het afsluiten van een persoonlijke lening niet aan de orde. De rente over een persoonlijke lening is echter wel hoger dan over een hypotheek. Welke keuze is beter in jouw situatie? Daarvoor moet je de kostenvoordeel van de persoonlijke lening vergelijken met het rentevoordeel van de hypotheek.
Tot slot is er nog een mogelijkheid voor renteaftrek in box 1: als het gaat om het financieren van een restschuld.