Sinds de invoering van het leenstelsel in 2015 is de studenten lening een onvermijdelijk onderdeel van studeren voor veel Nederlandse studenten, die hierdoor vaak tienduizenden euro’s studieschuld opbouwen. Op deze pagina duiken we dieper in het aanvragen van een studielening bij DUO of banken, de bijbehorende voorwaarden zoals rente en terugbetalingstermijnen, en mogelijke alternatieven om jouw studietijd financieel gezond door te komen.
Een studenten lening is financiële ondersteuning die studenten in Nederland kunnen afsluiten om studiekosten, zoals collegegeld, studiematerialen en levensonderhoud, te kunnen betalen. Deze leningen zijn bedoeld om de financiële last tijdens de studie te verlichten en moeten na het afronden van de studie worden terugbetaald, vaak met rente.
In Nederland bestaan er hoofdzakelijk twee vormen van studenten leningen:
Een studenten lening aanvragen bij DUO doe je eenvoudig online via hun website. Deze mogelijkheid staat open voor voltijd mbo-, hbo- en universitaire studenten die financiële ondersteuning zoeken voor hun studie. In de volgende secties bespreken we wie precies in aanmerking komt en welke gedetailleerde stappen en documenten je moet doorlopen voor de aanvraag bij DUO.
In Nederland komt een brede groep studenten in aanmerking voor studiefinanciering van DUO. Dit zijn hoofdzakelijk studenten die voltijds een MBO-, HBO- of universitaire opleiding volgen. Om in aanmerking te komen, spelen je nationaliteit, je verblijfsstatus en het specifieke opleidingstype een rol. Voor de reguliere studielening via DUO geldt een leeftijdsgrens van 30 jaar. Echter, voor studenten in het hoger onderwijs is studiefinanciering al mogelijk vanaf de eerste maand van de studie, zelfs als je jonger bent dan 18 jaar.
Binnen de studiefinanciering bestaan er verschillende onderdelen met elk hun eigen voorwaarden. Zo is de basisbeurs beschikbaar voor studenten in het hoger onderwijs die voltijds of duaal staan ingeschreven aan een erkende opleiding en deze binnen de nominale studieduur afronden. Daarnaast kan de aanvullende beurs worden aangevraagd door studenten wiens ouders niet (volledig) kunnen meebetalen aan de studiekosten. Voor wie ouder is dan 30 jaar en wil studeren, kan het levenlanglerenkrediet via DUO onder bepaalde voorwaarden een passende financieringsoptie zijn.
Een studenten lening aanvragen bij DUO gebeurt hoofdzakelijk online via hun website. De stappen omvatten het invullen van een aanvraagformulier en het digitaal doorgeven van benodigde gegevens; veel informatie, zoals over inschrijving en inkomen, haalt DUO zelf op uit overheidsdatabases. Echter, voor een particuliere lening aanvraag bij een bank als alternatieve studiefinanciering, of voor andere financiële aanvragen, zijn wel specifieke documenten nodig. Hiervoor moet men doorgaans een kopie paspoort en/of identiteitskaart, een geldig rijbewijs, recente bankafschriften, en een recente loonstrook of uitkeringsspecificatie overleggen. Deze documenten kunnen digitaal worden geüpload via de website, waarbij een maximale bestandsgrootte van 25MB per bestand geldt, en het BSN op identiteitsbewijzen vaak onzichtbaar gemaakt dient te worden.
De voorwaarden en kenmerken van een studenten lening in Nederland variëren sterk tussen DUO en commerciële banken. Bij DUO leningen profiteren studenten veelal van flexibele aflossingsmogelijkheden over een termijn van 35 jaar en vaak 0% rente tijdens de studie, zonder dat de studieschuld direct wordt geregistreerd bij het BKR, terwijl particuliere leningen via banken vaste rentes en looptijden hanteren, waarbij inkomen zonder studiefinanciering meetelt. Deze introductie geeft een algemeen beeld, waarna de volgende secties dieper ingaan op specifieke voorwaarden, rentetarieven, terugbetaling en de financiële gevolgen.
De rentepercentages en de renteberekening hiervan verschillen aanzienlijk tussen een studenten lening via DUO en een lening via een commerciële bank. DUO biedt doorgaans aanzienlijk gunstigere rentevoorwaarden en een flexibeler aflossingsbeleid vergeleken met banken, die hogere rentetarieven hanteren op basis van commerciële principes en risicoprofielen.
Bij DUO lenen studenten tijdens hun studie vaak tegen 0% rente, zoals eerder vermeld. Na de studie, wanneer de aflossingsfase begint, wordt er wel rente berekend. Het rentepercentage van de lening in het leenstelsel varieert per kalenderjaar en wordt jaarlijks vastgesteld door de overheid, waarbij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) in de afgelopen jaren renteverhoging heeft bekendgemaakt. De rente op studielening bij DUO wordt berekend over totale schuld per jaar, wat betekent dat de opgebouwde schuld jaarlijks groeit met de vastgestelde rente. Historisch gezien heeft de studielening via DUO een fors lagere rente dan die van banken, al is er discussie dat de rente op studielening DUO blijft veel hoger dan de belofte renteverlaging van de overheid.
Banken en andere kredietverstrekkers, zoals ING Bank of Rabobank, hanteren doorgaans hogere rentetarieven. Hoewel een persoonlijke lening voor studiekosten zich kenmerkt door een vast rentepercentage, wat zorgt voor voorspelbare maandlasten, verschilt de rente bij lening per bank of kredietverstrekker. Ter illustratie, rentepercentages Qander variëren tussen 7,1% en 12,2%, afhankelijk van factoren zoals de persoonlijke situatie en risicoprofiel klant. De rente op lening wordt altijd uitgedrukt in percentage rente per jaar.
Voor de studenten lening gelden specifieke terugbetalingsvoorwaarden en termijnen, die sterk verschillen tussen DUO en commerciële leningen. Bij DUO begint de terugbetaling van een studielening pas na een aanloopfase, die start op 1 januari volgend op het jaar waarin je recht op studiefinanciering stopt; tijdens deze periode mag je al aflossen, maar het is nog niet verplicht. Studenten die vanaf 1 september 2015 zijn begonnen met studeren, of onder het nieuwe leenstelsel vallen, hebben een aflostermijn van 35 jaar voor hun lening. Hoewel de rente vaak 0% is tijdens de studie, wordt deze na de studietijd wel berekend en is deze helaas nog steeds veel hoger dan beloofd, wat voor studenten hun hele leven lastig kan zijn. Voor het studiejaar 2023-2024 worden de terugbetaalregimes voor mbo-studenten bovendien gelijkgetrokken met die van studenten in het hoger onderwijs. Voor persoonlijke leningen die als alternatieve studiefinanciering dienen, betaal je de lening terug in vaste maandelijkse termijnen over de gekozen looptijd.
Voor studenten zijn er naast de studenten lening van DUO verschillende alternatieven en aanvullende financieringsmogelijkheden, waaronder beurzen, toeslagen, het combineren met studiefinanciering, en de optie van een persoonlijke lening of een studentenbaan. Deze mogelijkheden helpen studenten om hun studiekosten en levensonderhoud te dekken, en om de opbouw van studieschuld te beperken of zelfs te vermijden. In de volgende secties gaan we dieper in op deze alternatieven en hoe je ze het beste kunt inzetten voor een financieel gezonde studietijd.
Naast de reguliere studenten lening zijn er diverse beurzen, toeslagen en aanvullende financieringsmogelijkheden beschikbaar om je studietijd financieel te verlichten. De aanvullende beurs is een cruciaal onderdeel van de studiefinanciering en is specifiek bedoeld voor studenten wiens ouders niet (volledig) kunnen meebetalen aan de studie, ofwel zij met een lager inkomen. De hoogte van deze beurs is afhankelijk van het inkomen van de ouders en kan een aanzienlijk verschil maken; voor studiejaar 2023/2024 bedraagt de maximale aanvullende beurs bijvoorbeeld €416,00 per maand voor studenten met ouders met een inkomen van maximaal €35.400. Het is belangrijk te weten dat studenten met een aanvullende beurs deze moeten terugbetalen als zij binnen tien jaar na de eerste maand studiefinanciering geen diploma behalen.
Naast de aanvullende beurs kunnen studenten in het hoger onderwijs aanspraak maken op een basisbeurs, die voor uitwonende studenten in studiejaar 2023/2024 €274,90 bedraagt, structureel verhoogd met €164,30 extra per maand vanwege de hoge inflatie. Voor thuiswonende studenten is dit €110,30. Verder zijn er specifieke studiebeurzen, zoals voor Erasmus studenten die de studiekosten deels kunnen dekken, en de individuele studietoeslag voor studenten met een medische beperking die daardoor niet kunnen bijverdienen. Het combineren van een aanvullende beurs met een studenten lening bij DUO kan helpen om elke maand een consistent bedrag aan studiefinanciering te ontvangen.
Een persoonlijke lening biedt studenten specifieke financieringsopties voor hun studietijd, vooral wanneer een studenten lening van DUO niet toereikend is. Deze leenvorm is bij uitstek geschikt voor het in één keer lenen van grotere, eenmalige studiekosten en blijkt populair, aangezien 98 procent van de leners deze verkiest als de meest gekozen leenvorm voor studieleningen via banken. Concreet kan een persoonlijke lening gebruikt worden om diverse uitgaven te dekken, zoals de aanschaf van specifieke boeken en computerhardware, of het betalen van een borg voor woonruimte en benodigd meubilair. Een belangrijk voordeel is dat de looptijd van de lening door de student zelf wordt gekozen, met een duidelijke terugbetaling die gespreid is over vaste maandelijkse termijnen.
Het vergelijken van een studenten lening van DUO met die van banken zoals ING en SNS Bank draait om belangrijke verschillen in voorwaarden, rentetarieven en de impact op je financiële toekomst. DUO biedt doorgaans aanzienlijk gunstigere rentevoorwaarden, vaak 0% rente tijdens de studie, en een flexibeler aflossingsbeleid over een lange termijn van 35 jaar, zonder dat de studieschuld direct wordt geregistreerd bij het BKR. Dit maakt een lening bij DUO in de meeste gevallen de voordeligste en meest aanbevolen optie voor studenten die in aanmerking komen. Commerciële banken hanteren daarentegen hogere, vaste rentetarieven op basis van commerciële principes en risicoprofielen, zoals de eerder genoemde 7,1% tot 12,2% bij Qander. Bovendien gelden bij banken vaste looptijden en maandelijkse aflossingen, waarbij de lening wel wordt geregistreerd bij het BKR, wat invloed kan hebben op je toekomstige kredietwaardigheid. Een studielening via een bank is vooral relevant voor studenten die niet in aanmerking komen voor DUO-financiering, of die extra geld nodig hebben naast hun maximale leenmogelijkheden bij DUO voor specifieke, eenmalige uitgaven.
Het afsluiten van een studenten lening brengt belangrijke financiële gevolgen met zich mee, zoals een lange aflostermijn van 35 jaar en de realiteit dat de rente op studieleningen vaak veel hoger uitvalt dan beloofd, wat de totale studieschuld kan vergroten. Daarnaast kan een studieschuld leiden tot een duizenden euro’s lagere maximale hypotheek en invloed hebben op je toekomstige financiële planning. Deze en andere aspecten, waaronder de invloed op je kredietwaardigheid en tips voor verantwoord lenen, worden verder uitgediept in de volgende secties.
Een studenten lening heeft zeker invloed op je toekomstige kredietwaardigheid en financiële planning, vooral wanneer je later belangrijke financiële stappen wilt zetten zoals het kopen van een huis. Hoewel de studieschuld van DUO niet direct bij het BKR wordt geregistreerd, telt deze wel mee bij een hypotheekaanvraag en kan dit leiden tot een duizenden euro’s lagere maximale hypotheek. Een particuliere lening via een bank wordt daarentegen wel bij het BKR geregistreerd, wat je algemene kredietwaardigheid direct beïnvloedt en je kansen op toekomstige financieringsmogelijkheden of de voorwaarden ervan kan verslechteren. Daarom is zorgvuldige financiële planning essentieel om verstandig te lenen voor een veilige financiële toekomst, waarbij je rekening houdt met de invloed van maandelijkse aflossingen op de kredietacceptatie van bijvoorbeeld een woonkrediet en streeft naar een betere kredietgeschiedenis voor gunstigere rentes en leningsvoorwaarden.
Verantwoord lenen en slim budgetteren tijdens je studie zijn essentieel om financiële rust te bewaren en toekomstige lasten te beperken. Om verstandig met een studenten lening om te gaan, is het cruciaal om een realistische begroting te maken waarin je rekening houdt met alle bestaande inkomsten, uitgaven van het huishouden, en de studiekosten. Weeg daarbij ook je levensonderhoud en vaste lasten mee bij het bepalen van je leenbehoefte. Het is sterk aan te raden om de maandlast en looptijd van je lening af te stemmen op wat jouw budget toelaat, waarbij je kiest voor een zo kort mogelijke looptijd met maandlasten die je gemakkelijk kunt dragen. Door een leningcalculator te gebruiken, kun je bovendien alvast berekenen wat de impact is van je lening en voorkomen dat je te veel leent. Een stabiele financiële situatie, opgebouwd door slim lenen en een gebalanceerd budget, geeft meer vertrouwen wanneer je later belangrijke stappen zet, zoals het kopen van een woning.
Ja, het is in de meeste gevallen mogelijk om een studenten lening eerder af te lossen zonder boete, zowel bij DUO als bij particuliere leningen via banken. Bij een studielening via DUO zijn de aflossingsvoorwaarden zeer flexibel: je bent niet periodiek verplicht om af te lossen, en het is zelfs toegestaan om de lening in één keer af te ronden zonder dat hier extra kosten aan verbonden zijn. Voor een particuliere lening, zoals een persoonlijke lening via een bank, geldt eveneens dat vervroegd aflossen in bijna alle gevallen boetevrij kan gebeuren, waardoor je de lening eerder kunt voldoen en rentekosten bespaart.
Bij studievertraging heeft dit vooral gevolgen voor de gift-status van je studiefinanciering via DUO en de totale omvang van je studenten lening. Allereerst is het cruciaal te weten dat je de basisbeurs en aanvullende beurs moet terugbetalen als je binnen tien jaar na de start van je studiefinanciering geen diploma behaalt; dit is de meest directe financiële consequentie van een langere studietijd. Ten tweede kan langere studievertraging betekenen dat je langer gebruikmaakt van de leenmogelijkheid, waardoor de totale studieschuld die je opbouwt toeneemt. De aflossingsfase van je studielening start pas nadat je recht op studiefinanciering stopt, ongeacht of je dan al bent afgestudeerd.
Tijdens je studie betaal je voor een studenten lening via DUO doorgaans 0% rente. Zodra de aflossingsfase na je studie begint, wordt er wel rente berekend over je totale studieschuld. Dit rentepercentage wordt jaarlijks door de overheid vastgesteld en staat dan voor een periode van 5 jaar vast. Historisch gezien is de rente op studieleningen van DUO helaas vaak hoger gebleken dan aanvankelijk beloofd, wat een langdurige impact kan hebben. In tegenstelling tot DUO hanteren commerciële banken voor een persoonlijke lening een vast rentepercentage gedurende de gehele looptijd, al vanaf het moment van afsluiten.
Ja, het is zeker mogelijk om je studenten lening te combineren met andere vormen van studiefinanciering om zo optimaal je studietijd te financieren. Zo kun je de basisbeurs en de aanvullende beurs, beide aangeboden door DUO, ontvangen naast je studielening. Dit is een veelvoorkomende strategie om je maandelijkse inkomsten te verhogen en de noodzaak om meer te lenen te verminderen. Daarnaast kan een persoonlijke lening van een bank als aanvulling dienen wanneer de studiefinanciering via DUO niet toereikend is voor al je studiekosten, zoals eenmalige grote uitgaven voor specifieke materialen of een borg voor woonruimte. Deze combinatie van verschillende financieringsbronnen helpt je een solide financiële basis te leggen tijdens je studie.
Een persoonlijke lening kan een nuttig alternatief zijn voor een traditionele studenten lening, vooral voor studenten die niet in aanmerking komen voor studiefinanciering van DUO, of die aanvullende financiering nodig hebben die verder gaat dan wat DUO biedt. Denk hierbij aan specifieke, eenmalige uitgaven zoals een dure laptop, specialistische boeken of de borg voor een studentenkamer. Deze leenvorm, die door 98 procent van de leners voor studiekosten via banken wordt verkozen, kenmerkt zich door een vast rentepercentage en een vaste looptijd die de lener zelf kiest, wat zorgt voor duidelijke maandlasten en totale kosten. Zo leent een persoon die 15.000 euro afsluit over 60 maanden in totaal 18.120 euro terug, met een maandtermijn van 230 euro. Het is wel belangrijk te beseffen dat de leningsmogelijkheden van een persoonlijke lening beperkt kunnen zijn door het inkomen van de student.
Het aanvragen van een studenten lening is een belangrijke financiële beslissing die zorgvuldige overweging vereist, ongeacht of je kiest voor DUO of een commerciële bank. Het proces om een lening aan te vragen is doorgaans gratis en vrijblijvend, maar als student is het cruciaal om de stappen te begrijpen en op specifieke punten te letten voor een verantwoorde lening.
Hieronder vind je de algemene stappen en aandachtspunten voor studenten bij het aanvragen van een lening:
De beste studenten lening voor studiekosten vind je door kritisch te vergelijken welke optie het beste aansluit bij jouw persoonlijke situatie. Begin je zoektocht altijd bij DUO, aangezien deze leningen doorgaans de meest gunstige voorwaarden bieden, zoals vaak 0% rente tijdens je studie en een flexibele aflossingstermijn van 35 jaar zonder BKR-registratie. Mocht je aanvullende financiering nodig hebben voor eenmalige kosten, zoals specifieke boeken of computerhardware, dan is een persoonlijke lening van een bank een gangbaar alternatief met vaste maandlasten en looptijd, die door 98 procent van de leners voor studiekosten wordt verkozen. Bij het vergelijken van deze opties is het cruciaal om te letten op het rentepercentage, want een lager percentage betekent lagere totale kosten van de lening. Kies hierbij altijd voor de kortst mogelijke looptijd waarvan je de maandlasten gemakkelijk kunt dragen, om onnodig hoge rentekosten te voorkomen. Voor volwassenen die opnieuw gaan studeren, kan het Levenlanglerenkrediet bovendien een passende overheidslening zijn met gunstige voorwaarden voor erkende opleidingen.
Lening.nl is jouw betrouwbare partner bij het vergelijken en aanvragen van studenten leningen omdat wij 100% onafhankelijk opereren en samenwerken met kredietverstrekkers die onder toezicht staan van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB). Wij hebben zelf ook een Wft-vergunning en staan onder toezicht van de AFM, wat onze betrouwbaarheid en deskundigheid onderstreept. Via ons platform krijg je toegang tot een maatwerk overzicht van geschikte leningopties, gebaseerd op een 100% onafhankelijke vergelijking die rekening houdt met jouw persoonlijke situatie en voorkeuren. Ons team combineert geavanceerde technologieën met financiële expertise om het vinden en aanvragen van de beste studenten lening zo eenvoudig en transparant mogelijk te maken, waardoor je tijd bespaart en weloverwogen keuzes kunt maken.